Prawdopodobnie luteranie i prawosławni, chyba nigdzie na świecie, może za wyjątkiem Finlandii, nie żyją tak blisko siebie i nie mają tak wielopoziomowych relacji, jak w naszym kraju. Książka “Prawosławni i luteranie w dialogu” Romana Prackiego jest rzetelnym opracowaniem dialogu luterańsko-prawosławnego na gruncie polskim, a w szczególności dokonań Wspólnej Komisji Luterańsko-Prawosławnej. Autor zawarł w niej analizę historyczną dialogu obydwu tradycji poprzez grecki tekst Wyznania Augsburskiego (Confessio Augustana Graeca), ale także korespondencję teologów obydwu tradycji z okresu reformacji oraz dialogiczną postawę czołowych teologów z tego okresu. To sprawia, że publikacja ta stanowi również interesującą próbę przedstawienia spójnego obrazu luteranizmu i prawosławia, jaki wyłania się ze wzajemnych relacji oraz treści omawianych dokumentów.
Roman Pracki we wstępie napisał: „Luteranizm i prawosławie to tradycje, co do których panuje potoczne przekonanie, że są od siebie odległe, zarówno pod względem praktyki liturgicznej, jak i geograficznie. Kościół Wschodni mocno uwarunkowany Świętą Tradycją, nauką Ojców Kościoła i Soborów Powszechnych, z drugiej strony hermeneutycznie i apologetycznie zorientowany luteranizm, który powstał z oświeceniowego nurtu Kościoła Zachodniego. Spotkanie dwóch tak zróżnicowanych kultur wyznaniowości chrześcijańskiej z ich teologią i duchowością wydawać się może niemożliwym, tymczasem historia inicjatyw ekumenicznych XVI-wiecznych reformatorów, jak i praktyka ostatnich kilku dekad, które są tematem tej publikacji, pokazują wiele możliwych płaszczyzn dialogu, porozumienia i współpracy”. Zaś jej recenzenci, arcybiskupi: prof. Jerzy Pańkowski i prof. Grzegorz Ryś zwracają uwagę na to, że „poza wszelką wątpliwością pozycja ta stanowi ważne osiągnięcie naukowe i jest pracą pionierską w polskojęzycznej literaturze ekumenicznej” oraz „dodając do tego jeszcze prawdziwie polifoniczną strukturę obu Partnerów dialogu, generującą debatę nie tylko ad extra, ale również ad intra, odmienne konteksty kulturowe (przekładające się choćby na problemy semantyczne) – i wystarczy, by zrozumieć, jak trudnego zadania podjął się autor”.
To już wystarczy, by w wielkim uproszczeniu wskazać, że książka ta może być inspirująca dla przyszłości nie tylko tego konkretnego dialogu, ale dla wszystkich niedokończonych dialogów w Kościele.
Zachęcamy do lektury. Warto.
Roman Pracki (ur. 1971 r.), polski duchowny luterański, doktor teologii porównawczej, ekumenista, psychoterapeuta, absolwent Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i Instytutu Ekumenicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Uczestniczył w pracach Wspólnej Komisji Luterańsko-Prawosławnej oraz był zaangażowany w obszarze dydaktycznym i naukowym w KUL, obecnie wykładowca na Uniwersytecie Papieskim w Krakowie.
